اطلاعاتی درباره ی بیماری های کلیوی

23 تا 30 آبان ماه، با عنوان "هفته حمایت از بیماران کلیوی" در کشور نامگذاری شده است.

یکی از بیماری هایی که افراد بسیاری در نقاط مختلف جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند، "بیماری کلیوی" است. افراد از زمان بروز این بیماری، باید به طور مرتب و مداوم تحت درمان قرار بگیرند و زمانی که دیگر هیچ دارویی جوابگوی آنها نباشد، پیوند کلیه تنها راه باقیمانده برای ادامه حیات این بیماران است.

در حال حاضر 15000 بیمار دیالیزی وجود دارد که برای ادامه زندگی، هفته ای 3 بار دیالیز می شوند و سالانه 17 درصد به آنها افـزوده می ‌شـود. بسیاری از افراد جامعه از بیماری حاد کلیوی خود اطلاع ندارند. در حالی که با یک آزمایش خون به راحتی می توانند مسیر زندگی خود را قبل از گرفتار شدن در چنگال دیالیزی تغییر دهند.

نرخ مرگ و میر سالانه بیماران دیالیزی در کشورهای پیشرفته  بالای 20 درصد است، در حالی که این رقم در ایران کمتر از 16 درصد است که دلیل اصلـی آن، بـالا بـودن سن گیرندگان دیالیز در آن کشورهاست‌.

از سوی دیگر رقم پیوند کلیه در ایران 24 مورد به ازای هر یک میلیون نفر است که این رقم در کشور‌های در حال توسعه 1 تا 5 مـورد و در کشورهـای پیشرفتـه 20 تا 40 مـورد اسـت و علـت اصلی بالا بودن آمار ایران در زمینه پیوند کلیه، مجاز بودن پیوند کلیه از فرد زنده است که 80 درصد موارد را شامل می ‌شود، در حالی که در کشورهای دیگر این کار جایز نیست‌.

علائم هشدار دهنده ابتلا به بیماری کلیوی عبارتند از:

تورم اطراف چشم‌ ها، درد در قسمت پهلوها و زیر دنده‌ ها، بالا بودن فشار خون و تکرر ادرار مخصوصا در شب.

اکثر بیماران کلیوی به علت ناآشنایی با علائم و نشانه‌ های بیماری کلیه و عدم درمان به موقع، متحمل رنج و به وجود آمدن عوارض روانی و اجتماعی می ‌شوند. کنترل به موقع فشار خون، متعادل نگه داشتن وزن بدن، پرهیز از خوردن غذاهای مانده، پرچرب و پرنمک و خودداری کردن از مصرف هر گونه دارو بدون تجویز پزشک، باعث جلوگیری و پیشگیری از بیماری کلیه می‌ شود.

کار کلیه چیست؟

کلیه به شکل لوبیا و به اندازه مشت هر فرد بوده و محل آن نزدیک به وسط پشت فرد، درست زیر قفسه سینه است. کلیه ها، اندام های تخصصی تصفیه خون هستند، زیرا هر روز 200 واحد خون را برای دفع 2 واحد مواد و آب اضافی، تصفیه می کنند.

علاوه بر دفع ضایعات، کلیه ها سه هورمون مهم نیز ترشح می کنند: اریتروپویتین که در تولید گلبول قرمز خون نقش دارد. رنین که فشار خون را تنظیم می کند. کلسیتریول که نوع فعال ویتامین D است و در حفظ کلسیم استخوان ها و تعادل طبیعی شیمیایی در بدن موثر است.

چرا کلیه ها دچار مشکل می شوند؟

بیشتر بیماری های کلیوی به نفرون ها که بخش های کوچک تصفیه کننده در کلیه ها هستند، حمله می کنند و قدرت تصفیه را از آن ها سلب می کند. ویژگی نفرون ها این اسـت کـه در اثر جراحـت یـا مسمومیـت به سرعت آسیب می بینند. حال آن که بیشتر بیماری های کلیوی، نفرون ها را به آرامی و در سکوت از بین می برند و با این که در هر دو کلیه پیش رفته اند، پس از سال ها و حتی دهه ها خود را نشان می دهند.

دیابت و فشار خون بالا، دو دلیل عمده ی بیماری های کلیوی هستند، پس اگر در خانواده ی شما، سابقه ی ابتلا به دیابت و فشار خون بالا وجود داشته باشد، ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی قرار بگیرید.

دلایل ابتلا به بیماری های کلیوی

1- بیماری نفرونی دیابتی

دیابت بیماری است که بدن را از استفاده کافی گلوکز (قند خون) باز می دارد و اگر گلوکز اضافی در خون باقی بماند، به عنوان یک سم عمل می کند.

در حقیقت بیماری نفرونی دیابتی (تصویر روبرو) همان آسیب به نفرون ها در اثر قند استفاده نشده در خون است که اگر سطح گلوکز خون فرد پایین نگه داشته شود، می تواند تاثیر بیماری دیابت را در بروز بیماری نفرونی به تاخیر بیندازد.

2- فشار خون بالا

فشار خون بالا می تواند به مویرگ های کلیه ها آسیب برساند که در این صورت کلیه ها نمی توانند مواد اضافی بدن را دفع کنند. بنابراین پزشکان توصیه می کنند که افراد مبتلا به دیابت یا کم کاری کلیوی، باید فشار خون خود را پایین نگه دارند.

3- بیماری های گلومرولی

همان طور که از نام آن هم پیدا است، بیماری گلومرولی به مویرگ های درون کلیه ها حمله می کند که ابتدایی ترین آن را می توان بیماری نفرونی بافتی دانست. از نخستین نشانه های این بیماری می توان به وجود پروتئین، خون یا هر دو در ادرار اشاره کرد. بیماری گلومرولی به آهستگی به ساختار کلیه آسیب می رساند و برای کنترل و درمان آن، راهکارهایی مانند کنترل فشار خون و استفاده از داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی بدن و استروئیدها وجود دارد.

4- بیماری های کلیوی ارثی و مادرزادی

برخی بیماری های کلیوی ناشی از مسایل ژنتیکی است. از طرفی برخی مشکلات کلیوی ممکن است هنگامی ایجاد شوند که نوزاد هنوز در رحم مادر است. به هر حال از نخستین نشانه های مشکلات کلیوی می توان به فشار خون بالا، کمبود گلبول قرمز در خون، وجود خون یا پروتئین در ادرار اشاره کرد.

5- دیگر دلایل ابتلا به بیماری های کلیوی

مسموم شدن و جراحت می توانند منجر به ایجاد بیماری کلیوی شوند.

برخی از داروهایی که به راحتی و بدون نسخه ی پزشک در دسترس مردم قرار دارند، اگر به طور مداوم و برای مدت طولانی استفاده شوند، می توانند به کلیه ها آسیب برسانند. داروهایی مانند آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفـن از خطرناک تریـن عوامـل ایجاد بیمـاری بـرای کلیـه هـا به شمار می روند و استفاده مداوم از آرام بخش ها، به کلیه ها آسیب جدی می رساند.

از کارافتادگی آنی کلیه

ایجاد وقفه های ناگهانی در کار کلیه را "از کار افتادگی آنی کلیه" می گویند که تصادف، از دست دادن مقدار زیادی خون یا برخی داروها یا سموم، نمونه هایی از عوامل ایجاد کننده ی آن هستند. این نوع بیماری می تواند در بلند مدت به از کار افتادگی دائمی کلیه ختم شود.

بیماری کلیوی مزمن

بیشتر مشکلات کلیوی به آرامی رخ می دهند و ممکن است فرد برای سال ها مبتلا به بیماری کلیوی خاموش باشد. از کار افتادن تدریجی کلیه را بیماری کلیوی مزمن (CKD) یا نارسایی مزمن کلیوی می نامند و افرادی که مبتلا به آن هستند، ممکن است دچار از کارافتادگی کلیوی دایمی شوند. در این نوع بیماری کلیه، درصد بالایی از خطر مرگ بر اثر سکته قلبی وجود دارد.

بیماری کلیوی وخیم

از کار افتادگی کامل یا تقریبا کامل کلیه، بیماری کلیوی وخیم (ESRD) نام دارد. افراد مبتلا به این بیماری برای ادامه حیات، باید دیالیز یا پیوند کلیه شوند.

نشانه های بیماری کلیوی چیست؟

افراد در مراحل اولیه ابتلا به بیماری کلیوی به هیچ وجه احساس مریضی نمی کنند، ولی با وخیم تر شدن بیماری، بیش از همیشه ادرار می کنند. ممکن است احساس خستگی کنند. شاید اشتهای خود را از دست بدهند و دچار استفراغ و درد و ورم شکم شوند. دست و پاهای شان امکان ورم یا بی حسی دارد. ممکن است احساس خواب آلودگی کنند، یا تمرکز حواس برای شان مشکل شود. بیماران کلیوی پوست شان تیره شده و دچار گرفتگی عضلات می شوند.

با بیماری کلیوی چه باید کرد؟

متاسفانه بیماری کلیوی مزمن اغلب قابل درمان نیست، اما اگر فرد در مراحل ابتدایی بیماری کلیوی باشد، شاید بتواند با عمل به توصیه های زیر کاری کند که کلیه هایش برای مدت بیشتری دوام بیاورند:

* اگر فردی مبتلا به دیابت است، باید به دقت مراقب قند خون خود باشد و آن را پایین نگه دارد.

* از مصرف قرص های آرام بخش که می توانند بیماری کلیوی را بدتر کنند، پرهیز کند.

* افرادی که دچار نارسایی کلیوی هستند، باید فشار خون خود را مرتبا چک کنند.

* افراد دچار نارسایی کلیوی باید بدانند که بخشی از رژیم غذایی معمولی آن ها ممکن است به از کار افتادگی کلیه ها سرعت ببخشد که شامل موارد زیر است:

- پروتئین برای بدن لازم است، زیرا به بدن کمک می کند تا ماهیچه ها را ترمیم کند و با بیماری بجنگد. همان طور که گفته شد، کلیه های سالم مواد زاید را از خون می گیرند، به جز پروتئین. حال آن که کلیه های بیمار ممکن است در جداسازی پروتئین از مواد زاید خون دچار مشکل شوند، بنابراین برخی پزشکان از بیماران خود می خواهند مقدار پروتئینی را که می خورند، کم کنند تا بدین وسیله کلیه ها کمتر کار کنند.

- مشکل دیگری که ممکن است با از کار افتادگی کلیوی مرتبط باشد، مصرف زیاد کلسترول است که از رژیم های غذایی پرچرب ناشی می شود. کلسترول اضافی می تواند در دیواره ی رگ ها انباشته شود و گردش خون در آن ها را دشوارتر کند و منجر به بروز سکته قلبی شود.

- سیگار کشیدن، نه تنها خطر بیماری کلیوی را افزایش می دهد، بلکه به مرگ های ناشی از سکته قلبی افراد مبتلا به بیماری کلیوی مزمن، می افزاید.

- سدیم (نمک) ممکن است فشار خون فرد را بالا ببرد، بنابراین غذاهایی مانند غذاهای کنسروی  و آماده که دارای مقدار زیادی سدیم هستند، باید به مقدار کم مصرف شوند.

- پتاسیم ماده ای معدنی است که به طور طبیعی در اکثر میوه ها و سبزیجات یافت می شود. کلیه های سالم پتاسیم خون را اندازه گیری و اضافی آن را دفع می کنند، در حالی که کلیه های بیمار ممکن است نتوانند این کار را بکنند و فرد را به تپش قلب مبتلا کنند.

- کم خونی وضعیتی است که در آن خون فاقد گلبول های قرمز کافی است. این گلبول ها از آن جا که حامل اکسیژن در سر تا سر بدن هستند، مهم می باشند. اگر فردی مبتلا به کم خونی باشد، احساس خستگی می کند و رنگ پریده است. کلیه های سالم هورمون اریتروپویتین را ترشح می کنند که در ساخت گلبول های قرمز خون نقش دارد. کلیه های بیمار ممکن است نتوانند این هورمون را به اندازه کافی ترشح کنند که در این صورت نیاز به تزریق نوع انسانی آن است.

اگر کلیه ها از کار بیفتد چه می شود؟

از کار افتادگی کامل کلیه ها، گاهی اوقات "بیماری کلیوی وخیم" نامیده می شود. اگر کلیه ها به طور کامل از کار بیفتند، بدن پر از آب و مواد اضافی و در اصطلاح "اومیا" می شود، دست ها و پاها ورم می کنند، احساس ضعف و خستگی به فرد دست می دهد و همه به این دلیل است که بدن برای درست کار کردن به خون تمیز و تصفیه شده نیاز دارد.

نقطه پایانی

با پیشرفت بیماری کلیوی، دو راه برای بیماران وجود دارد: دیالیز و پیوند کلیه.

در واقع پیوند کلیه، آخرین امید بیماران کلیوی است. کلیه پیوندی ممکن است از سوی فردی ناشناس که دچار مرگ مغزی شده، یا فردی زنده اهدا شود. کلیه ای که پیوند زده می شود، باید با بدن بیمار سازگار باشد تا دستگاه ایمنی بدنش کمتر آن را پس بزند.

جالب این که سیستم ایمنی بدن فرد بیمار، با حمله به هر آن چه که به عنوان عضو طبیعی بدن، برایش شناخته نشده است، از بیمار مراقبت می کند. بنابراین سیستم ایمنی بدن فرد، به کلیه ای که بسیار"غریبه" به نظر می رسد، حمله می کند و فرد پذیرنده کلیه مجبور است داروهای خاصی را مصرف می کند تا از پس زدن کلیه به وسیله سیستم ایمنی بدنش جلوگیری کند.

"مراقب باشیم تا با تشخیص زود هنگام بیماری کلیوی، مرحله پایانی درمان را هر چه بیشتر به عقب برانیم".

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی:روزنامه قدس، پرستاران ایران، همشهری و انجمن حمایت از بیماران کلیوی

منبع: مرکز بهداشت شهرستان شیراز

*مطالب مرتبط:

وضعیت زنان سرپرست خانوار

نقص آماری در کشور ما از مهمترین معضلاتی است که بر سر راه رسیدگی به مشکلات قرار دارد، این موضوع در خصوص آخرین آمار از تعداد زنان سرپرست خانوار در کشورمان نیز صدق می کند. بر اساس آمار سرشماری سال ۸۵ تعداد زنان سرپرست خانوار و بی سرپرست یک میلیون و ۶۴۱ هزار نفر بوده است اما هر روز که می‌گذرد بر تعداد وعده‌های مسئولان کشور برای بهتر کردن وضعیت آنها افزوده می‌شود ولی هنوز هم که هنوز است مسئولان نتوانسته اند آن‌طور که باید و شاید کاری برای این زنان انجام دهند.

اگر چه فاطمه بداغی ، معاون حقوقی رئیس جمهوری عقیده دارد که «تعداد زنان سرپرست خانوار نباید در جامعه افزایش پیدا کند.» اما ظاهرا آمار و ارقامی که از میزان طلاق ها در ۱۰ سال گذشته منتشر شده توجهی به باید و نبایدهای مسئولان دولتی ندارند، به گونه ای که به گفته دکتر نظرنژاد، جامعه شناس «در طول ۱۰ سال گذشته نرخ طلاق در کشور ۱۳۴ درصد رشد داشته وطلاق در سال ۸۸ به نسبت سال ۷۸ بیشتر از دو برابر شده است که با این حساب سالانه ۶۰ هزار زن در کشور بی سرپرست می شوند که در این آمار، تعداد زنان ویژه، زنان فراری و زنان بلاتکلیف مشخص نشده است.»

اعتیاد نیز یکی از مشکلاتی است که خانواده های زیادی با آن دست به گریبانند. این درحالی است که تعداد زیادی از مردان سرپرست خانوار که معتاد هستند در هیچ آماری محاسبه نشده اند تا بتوان با استناد به این آمار تعداد زنان سرپرست خانوار مشخص و معلوم شود که چه تعداد از خانواده ها علاوه بر حمایت مالی نیاز به مشاوره برای حل مشکلات ناشی از اعتیاد در خانواده دارند. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که تعداد زنان سرپرست خانوار در کشور بیش از ۳ میلیون نفر است. حمایت از زنان سرپرست خانوار به عهده سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام‌خمینی‌(ره) گذاشته شده ، اما تعداد زنان سرپرست خانواری که حمایت‌های این سازمان ها مشکلات آنها را رفع نمی کند یا هیچ کمکی از این دو نهاد دریافت نمی کنند زیاد است.

مشاغل نیمه تخصصی در انتظار زنان سرپرست خانوار

مهمترین مشکلاتی که زنان سرپرست خانوار با آن دست به گریبانند مشکل اقتصادی است. بر اساس گزارش شورای فرهنگی – اجتماعی زنان : «زنان سرپرست خانوار در کشورمان در معرض فشارهای اقتصادی مربوط به تامین مسکن ، مایحتاج روزانه و نیازهای فرزندان خود هستند و درآمد کم آنها موجب فقر نسبی زنان نسبت به مردان سرپرست خانوار شده است.» اما از آنجایی که درصد بسیاری از زنان سرپرست خانوار، در زندگی قبلی خود خانه‌دار بوده و هیچ‌گاه به دنبال معاش و پول در آوردن نبودند، با سرپرست شدن در بازار اقتصادی نمی‌توانند شغل مناسبی انتخاب کنند، بنابراین به دنبال مشاغل نیمه‌تخصصی و کم ارزش هستند و نسبت به مردان دستمزد کمتری دریافت می‌کنند، در نتیجه زندگی همراه با فقر دارند.

مشکل دیگر این زنان نداشتن مسکن است که به دلیل پایین بودن درآمد نمی‌توانند مسکن مناسبی اجاره کنند و مجبورند در مناطق نامناسب که اجاره کمتری دارد، سکونت داشته باشند پس به‌طور کلی اقتصاد به عنوان اصلی ترین مشکل زنان سرپرست خانوار مطرح است.

اگر چه در برنامه های چهارم و پنجم توسعه از رسیدگی به وضعیت زنان سرپرست خانوار نام برده شده و مصوب شده تا به این زنان از منابع دولتی حقوق پرداخته شود، اما محدودیت منابع که همواره یکی از مهم‌ترین مشکلات دولت‌ها در تمام تاریخ بوده مانع از این شده تا حقوق درخوری به این زنان پرداخته شود، به‌گونه‌ای که تا سال گذشته سازمان بهزیستی به زنان سرپرست خانوار ۵۴ هزار تومان پرداخت می‌کرد که اگر بنا بود این مقدار بر اساس برنامه های مصوب چهارم و پنجم توسعه باشد، زنان سرپرست خانوار باید ۴۰ درصد از حقوق مصوب قانون کار یعنی ماهیانه ۱۳۲ هزار تومان دریافتی داشته باشند.

این درحالی است که حداقل هزینه ماهانه خانوارهای ساکن تهران، رقمی‌معادل یک‌میلیون و ۲۱۶ هزار تومان است؛ به طوری که هزینه سالانه خانوارهای مناطق شهری تهران حداقل ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان برآورد شده است.هزینه زندگی در تهران از زندگی در سایر شهرها کمی‌بیشتر است، با این حال از آنجا که بخش اعظم زنان سرپرست خانواده شهرنشین‌اند و بیش از نیمی‌از آنان بیکار و نیازمند کمک‌‌های دولتی هستند، مقایسه ارقام ارائه شده توسط شهرداری تهران و کمک‌های کمیته امداد و سازمان بهزیستی، دو نهاد مسئول رسیدگی به زنان سرپرست خانواده، تصویری از فقر فزاینده خانواده‌های زن سرپرست به دست می‌دهد.

به گفته دکتر نظر ن‍ژاد مشکلات مالی از مهم‌ترین مشکلات زنان سرپرست خانوار است . وی تاکید می‌کند: «زنان سرپرست خانوار‌ به‌دلیل اینکه هم نقش پدر و هم نقش مادر را به عهده دارند، معمولا نمی‌توانند نقش پدر را به‌درستی ایفا کنند و خلأ‌ عاطفه مردانه در فرزندان این خانواده‌ها دیده می‌شود. » وی درخصوص مشکلات خانواده‌های دارای زنان سرپرست خانوار می‌گوید: « ازدواج‌های زودهنگام، دوستی‌های غیرمنطقی، انزوا، افسردگی، بدبینی و حس انتقام‌جویی در بسیاری از فرزندان خانواده‌های زنان سرپرست خانوار قابل بروز است؛‌ در این خانواده‌ها غیبت مادر نیز به‌علت اجبار برای اشتغال تاثیر منفی در مسائل تربیتی فرزندان دارد.» دکتر نظرنژاد با اشاره به اینکه ۱۰ درصد از خانواده‌های ایرانی، زن سرپرست هستند، تاکید می‌کند: «ضعف پوشش‌های حمایتی،‌ سبب مضاعف شدن فعالیت این افراد در محیط‌های کاری خارج از خانه شده است.»

رشد چشمگیر طلاق علت افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار

هادی مقدسی ،‌نماینده مردم بروجرد در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی‌نیز با اشاره به این نکته که تعداد زنان سرپرست خانوا در ۱۰سال اخیر افزایش چشمگیری داشته است،‌ تاکید می‌کند:‌ « رشد میزان طلاق تاثیر مستقیمی‌در افزایش میزان زنان سرپرست خانوار دارد.» وی با بیان اینکه به موازات رشد آمار زنان سرپرست خانوار باید نیازهای فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی آنان تامین شود، تاکید می‌کند: «اشتغال و مسکن جزو دغدغه های اصلی زنان سرپرست خانوار است که مسئولان باید برای آن چاره اندیشی اساسی انجام دهند.» مقدسی، طلاق را علت اصلی افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار عنوان کرده و می‌گوید: «موضوع طلاق نیز معلول عوامل متعددی مانند وضعیت فرهنگی جامعه و هجوم تبلیغات ضد ارزش توسط شبکه های ماهواره ای در مورد بنیان خانواده است و متاسفانه برنامه‌ها و تبلیغات شبکه‌های ماهواره موجب شده ارزش های اصیل خانواده در بخشی از جامعه کمرنگ شود.» وی با اشاره به تاثیر مسائل اقتصادی در رشد طلاق در جامعه می‌گوید: «مسائل اقتصادی نیز در افزایش میزان طلاق تاثیر دارد زیرا مشکلات اقتصادی و معیشتی به اختلافات خانوادگی دامن می‌زند اما باید کارهای فرهنگی موثری انجام شود تا میزان طلاق در جامعه سیر صعودی نیابد.»

کمک های قطره چکانی

با وجود اینکه کمیته امداد و بهزیستی تعدادی از زنان سرپرست خانوار را تحت پوشش قرار داده‌اند اما مبلغ پرداختی به این زنان به اندازه ای ناچیز است که هیچ گره ای از مشکلات آنها را باز نمی‌کند . در این میان مرکز امور زنان شهرداری نیز به کمک زنان سرپرست خانوار آمده تا بتواند باری را از دوش این خانواده ها کم کند اما مشکلات زندگی این زنان به قدری زیاد است که باید فکری جدی برای حل این معضل کرد تا بتوان از آسیب هایی که در آینده از این محل به جامعه تحمیل می‌شود جلوگیری کرد. مهم‌ترین اقدام بهزیستی در زمینه حمایت از زنان سرپرست خانوار ، مستمری و کمک‌های موردی در زمینه درمان، ازدواج، تحصیل فرزندان ، تهیه کالاهای اساسی، تامین مسکن ، بهبود تغذیه اعضای خانواده ها و ... است. میزان این کمک های مالی برای خانواده های یک نفره ۲۵ هزار تومان است و تا میزان ۵۰هزار تومان برای خانواده های ۵ نفره به بالا می‌رسد. آذر اسماعیلی، معاون حمایت‌های اجتماعی کمیته امداد امام خمینی(ره) با اشاره به این نکته که این نهاد از ۶۰ درصد زنان سرپرست خانوار حمایت می‌کند،‌ می‌گوید:‌ «یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از مددجویان کمیته امداد را زنان سرپرست خانوار تشکیل می‌دهند، که از این تعداد ۸۵۰ هزار نفر تاکنون با کمک کمیته امداد بیمه شده‌اند و بیش از ۷۸ هزار زن سرپرست خانوار زیر پوشش کمیته امداد با استفاده از تسهیلات خوداشتغالی کمیته امداد از چرخه حمایت مستقیم خارج می‌شوند.» معاون اجتماعی سازمان بهزیستی نیز با اشاره به پرداخت مستمری ماهانه ۵۴ هزار تومانی به زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی، از انتظار ۳۸ هزار زن پشت درهای بهزیستی برای پذیرفته شدن در چتر حمایتی این سازمان و دریافت مستمری خبر می‌دهد. به گفته علی محمد زنگانه «سازمان بهزیستی درخصوص حمایت از زنان سرپرست خانوار از برنامه چهارم توسعه عقب است و این موضوع به دلیل کمبود اعتبارات این سازمان است.» این درحالی است که این سازمان فقط به ۱۷۴هزار زن سرپرست خانوار مستمری پرداخت می‌کند.

آمار متغیر زنان سرپرست خانوار

به گفته خانم مهندس فیروزفر، معاون ستاد توانمند‌سازی زنان سرپرست خانوار، این زنان تا زمانی که توانمند نشده‌اند تحت پوشش برنامه‌های مدیریت شهری در این حوزه قرار می‌‌گیرند که تا کنون مشخصات ۱۶هزار زن سرپرست خانوار دراین سامانه اطلاعاتی ثبت شده است. وی با اشاره به آمار متغیر تعداد زنان سرپرست خانوار می‌گوید:‌«‌ آمار تعداد زنان سرپرست خانوار به تفکیک مناطق متغیر است به عنوان مثال امکان دارد در یک زمان تعداد زنان سرپرست خانوار در منطقه ۲۰ بیشتر باشند اما به مرور که این زنان توانمند می‌شوند آمارها تغییر می‌کند.» فیروز فر درخصوص همپوشانی اقدامات این ستاد با دیگر نهادهای حمایتی می‌گوید:‌«به‌طور کلی قبل از انجام هرگونه برنامه توانمند‌سازی که توسط این ستاد انجام می‌شود، تمامی‌اطلاعات زنان سرپرست خانوار از سازمان‌های متولی مانند بهزیستی و کمیته اعلام استعلام می‌شود و درشرایطی زنان سرپرست خانوار پذیرش می‌شوند که تحت پوشش هیچ کدام از این سازمان‌ها نباشند. بعد از تایید اطلاعات زنان ثبت نام شده، شهرداری تهران به‌عنوان اینکه شهروندی در این شهر زندگی می‌کند که خود خانواده را سرپرستی می‌کند و هیچ نهاد حمایتی نیز از او حمایت نمی‌کند؛ وارد عمل می‌شود. »

معاون ستاد توانمند‌سازی زنان سرپرست خانوار با اشاره به عدم وابستگی مالی این زنان به شهرداری تهران می‌گوید:‌« ما با وابستگی این خانواده‌ها مخالف هستیم چرا که مقرری ماهانه‌ای از سوی شهرداری به این خانواده‌ها داده نمی‌شود. ما به مناسبت های مختلف کارت شارژ می‌دهیم. ما به کرامت انسانی این افراد توجه داریم. نمی‌خواهیم این خانواده‌ها احساس ضعف کنند. به عنوان مثال حسابی در بانک شهر برای این زنان باز شده است که به مناسبت‌های مختلف کارت منزلت این خانواده‌ها شارژ می‌شود تا خودشان با مراجعه به فروشگاه‌های شهروند نیازهای خود را رفع کنند. در واقع قدرت تصمیم‌گیری را به آنها می‌دهیم و مخالف نشان دادن ضعف از سوی این زنان هستیم. »